วันทหารผ่านศึก คือ หลังจากสงครามโลกครั้งที่ 2 ประเทศไทยได้ส่งกำลังทหารเข้าร่วมทำการรบในสงครามมหาเอเชียบูรพา เมื่อสิ้นสุดสงครามทหารได้ถูกปลดประจำการกะทันหัน ส่งผลให้ทหารและครอบครัวได้รับความเดือดร้อนในการครองชีพเป็นอย่างยิ่ง
กระทรวงกลาโหมเป็นหน่วยงานที่รับผิดชอบดูแล จึงพิจารณาดำเนินการช่วยเหลือ จึงได้จัดตั้งคณะกรรมการพิจารณาหาทางช่วยเหลือทหารกองหนุนขึ้น เมื่อ 11 กันยายน 2489
ต่อมากระทรวงกลาโหมได้เสนอพระราชบัญญัติจัดตั้งองค์การสงเคราะห์ทหารผ่านศึก หรือเรียกโดยย่อว่า “อผศ.” เพื่อทำหน้าที่ให้การสงเคราะห์ทหารผ่านศึกและครอบครัว พระราชบัญญัติฉบับนี้ประกาศในราชกิจจานุเบกษา เมื่อ 3 กุมภาพันธ์ 2491 จึงได้ยึดถือ 3 กุมภาพันธ์ของทุกปี เป็นวันทหารผ่านศึก
