ตามที่ได้มีข้อมูลปรากฏในสื่อออนไลน์ต่าง ๆ เกี่ยวกับประเด็นเรื่อง ยาห้าราก และยาจันทลีลา ช่วยลดโอกาสเสียชีวิตจากโควิด-19 ทางศูนย์ต่อต้านข่าวปลอมได้ตรวจสอบข้อเท็จจริงโดย กรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก กระทรวงสาธารณสุข พบว่าข้อมูลดังกล่าวนั้น เป็นข้อมูลเท็จ
กรณีการแชร์ข้อมูลที่ระบุว่าเมื่อติดเชื้อโควิด-19 ให้ใช้ยาห้าราก และยาจันทลีลา ในการรักษา เพื่อเอาตัวรอดจากการเสียชีวิตด้วยโควิด-19 นั้น ทางกรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก กระทรวงสาธารณสุข ได้ตรวจสอบเรื่องดังกล่าวและชี้แจงว่า ตำรับยาห้าราก และตำรับยาจันทลีลา เป็นตำรับยาสมุนไพรที่แพทย์แผนไทย ใช้รักษากลุ่มอาการไข้ตามองค์ความรู้ด้านการแพทย์แผนไทย แต่ก็ยังไม่พบข้อมูลการศึกษาวิจัยที่สามารถใช้เป็นหลักฐานระบุว่าช่วยรักษาโรคโควิด-19 หรือช่วยลดโอกาสเสียชีวิตจากโควิด-19ได้
โดยยาห้าราก สูตรตำรับ ในผงยา 100 กรัม ประกอบด้วย รากย่านาง รากคนทา รากมะเดื่อชุมพร รากชิงชี่ และรากเท้ายายหม่อม หนักอย่างละ 20 กรัม มีข้อบ่งใช้ในการบรรเทาอาการไข้ ขนาดและวิธีใช้ ผู้ใหญ่ รับประทานครั้งละ 1-1.5 กรัม วันละ 3 ครั้ง ก่อนอาหาร หรือเมื่อมีอาการ เด็ก อายุ 6-12 ปีรับประทานครั้งละ 0.5-1 กรัม วันละ 3 ครั้ง ก่อนอาหาร หรือเมื่อมีอาการ ข้อควรระวัง ไม่แนะนำให้ใช้ในผู้ที่สงสัยว่าเป็นไข้เลือดออก เนื่องจากอาจบดบังอาการของไข้เลือดออกหากใช้ยาเกิน 3 วันแล้ว อาการไม่ดีขึ้น ควรปรึกษาแพทย์ และไม่แนะนำให้ใช้ในหญิงที่มีไข้ทับระดูหรือไข้ระหว่างมีประจำเดือน
ส่วนยาจันทลีลา สูตรตำรับในผลยา 99 กรัม ประกอบด้วย โกฐสอ โกฐเขมา โกฐจุฬาลัมพา แก่นจันทน์ขาหรือจันทน์ชะมด แก่นจันทน์แดง ลูกกระดอม เถาบอระเพ็ด รากปลาไหลเผือก หนักอย่างละ 12 กรัม พิมเสน หนัก 3 กรัม มีข้อบ่งใช้ บรรเทาอาการไข้ตัวร้อน ไข้เปลี่ยนฤดู ขนาดและวิธีใช้ ผู้ใหญ่ รับประทานครั้งละ 1-2 กรัม ทุกๆ 3-4 ชั่วโมง เมื่อมีอาการ เด็ก อายุ 6- 12 ปีรับประทานครั้งละ 0.5- 1 กรัม ทุกๆ 3- 4 ชั่วโมง เมื่อมีอาการ ข้อควรระวังไม่แนะนำให้ใช้ในผู้ที่สงสัยว่าเป็นไข้เลือดออก เนื่องจากอาจบดบังอาการของไข้เลือดออก หากใช้ยาเกิน 3 วันแล้ว อาการไม่ดีขึ้น ควรปรึกษาแพทย์
ดังนั้นขอให้ประชาชนอย่าหลงเชื่อ และขอความร่วมมือไม่ส่ง หรือแชร์ข้อมูลดังกล่าวต่อในช่องทางสื่อสังคมออนไลน์ต่างๆ และเพื่อให้ประชาชนได้รับข้อมูลข่าวสารจากกรมการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก สามารถติดตามข้อมูลได้ที่เว็บไซต์ www.dtam.moph.go.th หรือโทร. 02 5917007
บทสรุปของเรื่องนี้คือ : ยังไม่พบข้อมูลการศึกษาวิจัยที่สามารถใช้เป็นหลักฐานระบุว่า ตำรับยาห้าราก และตำรับยาจันทลีลาช่วยรักษาโรคโควิด-19 หรือช่วยลดโอกาสเสียชีวิตจากโควิด-19ได้
